زمان و ترتیب رویش دندان‌ های شیری

زمان و ترتیب رویش دندان‌های شیری

از دغدغه های والدین زمان و ترتیب رویش دندان شیری کودکانشان است. جالب است بدانید دندان های شیری از هفته ششم زندگی جنینی شروع به رشد میکنند و در هنگام تولد با 10 دندان شیری در فک بالا و 10 دندان شیری در فک پایین متولد میشوند. این دندان ها در زیر لثه و درون استخوان فک پنهان هستند. دندان های شیری در اکثر کودکان بین 4 تا 7 ماهگی شروع به رویش میکند. البته این زمان در همه ی کودکان یکی نیست. در برخی موارد زودتر و یا دیرتر از این زمان رویش دندان اتفاق می افتد. این مورد کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست.

معمولا اولین دندانی که رشد میکند دندان پیشین میانی فک پایین است و تا پایان سه سالگی دندان های کودک کامل میشود. در این سن کودک 20 دندان شیری دارد. بر خلاف متفاوت بودن زمان رشد دندان ها در کودکان، ترتیب رشد آنها به طور معمول یکسان است. این ترتیب به شکل زیر است:

• معمولا بین 6 تا 10 ماهگی دو دندان پیشین میانی فک پایین رشد میکنند.
• معمولا بین 8 تا 13 ماهگی رویش دو دندان پیشین میانی فک بالا اتفاق می افتد.
• معمولا بین 8 تا 16 ماهگی دندان های پیشین کناری فک بالا و پایین رشد میکنند. در بیشتر مواقع دندان فک پایین زودتر رشد میکنند.
• معمولا بین 13 تا 19 ماهگی دندان های آسیاب اول شیری هر دو فک رشد میکنند.
• معمولا بین 16 تا 23 ماهگی رشد دندان های نیش شیری فک بالا و پایین اتفاق می افتد.
• معمولا بین 25 تا 33 ماهگی دندان های آسیاب دوم شیری رشد میکنند.

نشانه‌های دندان در آوردن

نشانه های رویش دندان در هر کودک متفاوت است. در برخی از کودکان رویش دندان بدون درد و ناراحتی اتفاق می افتد و در برخی دیگر با درد و ناراحتی همراه است. از نشانه های معمول رویش دندان بی قراری در طول روز، افزایش میزان مکیدن انگشت، مالیدن لثه ها، افزایش ترشح بزاق و خارج شدن آن از دهان و بی اشتهایی است.

رویش دندان ها یک فرایند طبیعی و فیزیولوژیک است. از این رو اگر کودک دچار تب و اختلالات سیستم بدن شود و یا اسهال و آبریزش بینی داشته باشد و این نشانه ها بیش از یک روز طول بکشد باید به پزشک متخصص کودکان مراجعه کرد.

روش‌های تسکین درد ناشی از رویش دندان‌ها

برای تسکین درد ناشی از رویش دندان در کودک میتوان از کمپرس سرد استفاده کرد. میتوان یک تکه پارچه تمیز را خیس کرده و مدتی در یخچال قرار دهید. سپس در صورتی کودک قادر به جویدن است آن را به کودک دهید تا بجود. به این ترتیب درد و ناراحتی کودک کاهش میابد. روش دیگر تسکین درد ماساژ محل رشد دندان با انگشت تمیز است. برای این کار حلقه های لاستیکی مخصوصی نیز برای فروش موجود است که میتوان آن را پس از قرار دادن در یخچال به کودک داد.

در صورتی که درد و ناراحتی ادامه دار شود میتوان پس از مراجعه به پزشک و در صورت نیاز از داروهای مسکن تجویزی پزشک استفاده کرد. توصیه میشود بدون مشاوره با پزشک از ژل های بی حسی موضعی کاهش درد دندان استفاده نکنید. زیرا این ژل ها حاوی بنزوکائین هستند که عوارضی برای کودک به همراه دارد.

افتادن دندان شیری

شروع افتادن دندان های شیری معمولا از حدود 6 سالگی شروع میشود. ابتدا دندان های پیشین شیری لق میشوند و می افتند و به تدریج دندان های دائمی جایگزین میشوند. لق شدن دندان های شیری پیشین تا یک سال قبل از این سن نیز طبیعی است. توصیه میشود به کودک توضیح داده شود که روند افتادن دندان کاملا طبیعی است. دندان های پیشین فک پایین معمولا اولین دندان هایی هستند که لق میشوند.

معمولا درسنین 11 تا 13 سالگی تمامی دندان های شیری به مرور با دندان های دائمی جاگزین میشوند. در سن 6 تا 7 سالگی دندان آسیاب بزرگ دائمی (دندان 6) در پشت دندان های شیری رشد میکند. باید توجه داشت که دندان هایی که در این سن رشد میکنند دندان های دائمی هستند و باید به سالم ماندن و بهداشت آن ها توجه ویژه ای داشت.

افتادن زود هنگام دندان شیری

بر خلاف تصور بیشتر افراد که فکر میکنند دندان های شیری موقتی هستند و نیازی به درمان و مراقبت ندارند؛ این دندان ها بسیار ارزشمند هستنند. کودک برای جویدن، حرف زدن و همچنین برخورداری از ظاهری زیبا به دندان های شیری خود نیاز دارد. علاوه بر این دندان های شیری جای لازم برای رویش دندان های دائمی را حفظ میکنند و نقش مهم و اساسی در هدایت رشد دندان های دائمی دارند.

در صورتی که زودتر از زمان مقرر دندان شیری کودک از دست برود باید به متخصص دندانپزشکی کودک مراجعه کرد تا در صورت لزوم وسیله ای به نام فضا نگه دار برای جای خالی دندان شیری استفاده شود. این وسیله اجازه ی حرکت به دندان های مجاور نمیدهد و برای رویش دندان دائمی فضا را نگه میدارد.

مراقبت از دندان شیری

دندانهای شیری برای سلامت و رشد کودک شما بسیار مهم هستند که با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از آنها مراقبت نمود. دندان ها به کودک در جویدن، صحبت کردن و حتی لبخند زدن کمک می کنند. همچنین فک را برای دندانهای دائمی که در زیر لثه رشد می کنند، نگه می دارند. همانطور که اشاره شد نوزاد همراه با تمام دندان هایش به دنیا می آید. ان دندان ها که در لثه پنهان شده اند از حدود 6 ماهگی شروع به رویش میکنند. برخلاف تصور عموم مردم مراقبت از دندان های شیری از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که به آنها توجه نشود سلامت لثه نیز به خطر می افتد. پوسیدگی دندان‌های شیری، ترمیم نکردن و مراقبت نکردن از این دندان های شیری باعث می‌شود تا دهان بوی بدی داشته باشد، علاوه بر این پوسیدگی دندان شیری می‌تواند منجر به افزایش باکتری‌های دهان و التهاب لثه شود. این مسئله سبب بروز تاثیرات منفی بر روی فک کودک شده و غذا خوردن و درست صحبت کردن را برای او دشوار مینماید. همچنین این مسائل سبب میشوند تا کودک اعتماد به نفس خود را از دست بدهد. از این رو با توجه به اهمیت سلامت دندان ها و تاثیر مطلوب آن بر سلامت جسمی و روانی کودک، والدین باید توجه بسیار به دندان های شیری نموده و مراقبت صحیح از آنها را به کودک خود آموزش دهند.